28.4.05

The cellphone revolutions (NYTimes)

April 25, 2005
A Hundred Cellphones Bloom, and Chinese Take to the
Streets

By JIM YARDLEY

BEIJING, April 24 - The thousands of people who poured
onto the streets of China this month for the
anti-Japanese protests that shook Asia were bound by
nationalist anger but also by a more mundane fact:
they are China's cellphone and computer generation.

For several weeks as the protests grew larger and more
unruly, China banned almost all coverage in the state
media. It hardly mattered. An underground conversation
was raging via e-mail, text message and instant online
messaging that inflamed public opinion and served as
an organizing tool for protesters.

The underground noise grew so loud that last Friday
the Chinese government moved to silence it by banning
the use of text messages or e-mail to organize
protests.
It was part of a broader curb on the
anti-Japanese movement but it also seemed the
Communist Party had self-interest in mind.

"They are afraid the Chinese people will think, O.K.,
today we protest Japan; tomorrow, Japan," said an
Asian diplomat who has watched the protests closely.
"But the day after tomorrow, how about we protest
against the government?"

Nondemocratic governments elsewhere are already
learning that lesson. Cellphone messaging is an
important communications channel in nascent democracy
movements in Lebanon and elsewhere in the Middle East.
Ukraine's Orange Revolution used online forums and
messaging to help topple a corrupt regime.

Few countries censor information and communications as
tightly as China, which has as many as 50,000 people
policing the Internet. Yet China is also now the
largest cellphone market, with nearly 350 million
users, while the number of Internet users is roughly
100 million and growing at 30 percent a year.

The result is a constant tension between a population
hungry for freer communication and a government that
regards information control as essential to its power.
Anti-Japanese protesters have been able to spread
information and loosely coordinate marches in a
country where political organizing is illegal.

"That has to put the government on guard," said Xiao
Qiang, director of the China Internet Project at the
University of California at Berkeley. He said the
recent organizing effort was even more notable because
no one had been able to identify any of its leaders.

To be certain, these protests may not be a reliable
predictor of any future popular movements. They
basically endorse Communist Party policy, rather than
challenge it. Public antipathy for Japan has made it
easier to mobilize people. Perhaps most significant,
the government sent signals for weeks that the public
interpreted to mean that the marches were "politically
safe."

But the scale of the protests did seem to surprise the
government. There is no doubt that underground chatter
created momentum.

"Chain letter" e-mail and text messages urged people
to boycott Japanese products or sign online petitions
opposing Japanese ascension to the United Nations
Security Council. Information about protests,
including marching routes, was posted online or
forwarded by e-mail. Banned video footage of protest
violence in Shanghai could be downloaded off the
Internet.

"Text messages, instant messaging and Internet
bulletin boards have been the main channels for
discussing this issue," said Fang Xingdong, chairman
of blogchina.com, a Web site for China's growing
community of bloggers. "Ten years ago, this would have
been unthinkable."

In Shanghai, the local police even sent out a mass
text message to cellphone users the day before that
city's raucous protest. "We ask people to express your
patriotic passion through the right channel, following
the laws and maintaining order," the message said.
Some marchers saw the message as a signal to proceed,
while others took it as a warning.

In early 2003, text messaging and the Internet played
a major role in helping people pass reliable
information - and also unfounded rumors - about the
outbreak of SARS at a time when the government was
covering up the disease.

In the anti-Japan protests, people have sent
old-fashioned chain letters to friends via e-mail or
text message. Typical is a 23-year-old professional in
Shanghai who asked to be identified for this article
by her English name, Violet. She uses an instant
messaging service on her work computer to communicate
with 50 people on her "contact list."

Before the Shanghai march, one person on Violet's
contact list sent her links to vote "no" in online
polls about Japan joining the United Nations Security
Council. Violet voted and then forwarded the links to
more than a dozen other people on her list.

She also received an instant message to join the
Shanghai protest and recruit others. But she said the
day before the protest, her cellphone buzzed with the
mass message sent by the Shanghai Public Security
Bureau. She decided not to march.

The next day, though, friends on her contact list sent
Internet links to photographs of the protest that were
banned in newspapers. Even her boss took a look.

"He said, 'O.K., look at the pictures but do not
forward this,' " Violet said. "My boss does not want
to be involved in political issues."

Others in Shanghai learned of the march from an
Internet posting that included a suggested route for
the march and tips like bringing dry food and not
bringing Japanese cameras. Some people wondered if the
government had planted it online.

In the past, the government has shown it can tighten
monitoring of these technologies. Security officials
are thought to be able to track a person's whereabouts
by intercepting cellphone transmissions.

The government began cracking down on people using
these technologies to foment anti-Japanese protests
more than a week ago, before the Shanghai march.
According to an employee at a major Internet provider,
the government on April 14 ordered all Chinese Web
sites to begin filtering anti-Japanese content. Then
last week, several anti-Japanese Web sites were shut
down because they were trying to organize new protests
in May.

One Western analyst in Internet technology said the
government has powerful filtering devices that can
screen cellphone and e-mail messages. This filtering
technology can separate messages with key words such
as Falun Gong, the banned spiritual group, and then
track the message to the person who sent it.

Falun Gong, in fact, used cell phones to coordinate
protests until the government deemed the group a
threat and launched a crackdown.

"There are things the bureaucracy could do if it found
this sort of communication truly threatening," said
the Internet technology analyst, who has studied China
for more than a decade and asked not to be identified.

Yet many analysts agree that screening the Internet
and cellphones is far more difficult than the practice
of simply ordering state-controlled newspapers or
television stations to censor a subject.

One reason is that a growing number of young Chinese
have multiple e-mail accounts, including some with
providers based outside China that are not filtered.

In an informal test last week, the words
"anti-Japanese protest" were typed into an online
messaging service. The response was: "Your message
contains sensitive or uncivilized words. It cannot be
sent. We are sorry." Similar problems arose with
Chinese e-mail accounts. Yet the same phrase went
uninterrupted via cellphone text messaging.

About 27 percent of China's 1.3 billion people own a
cellphone, a rate that is far higher in big cities,
particularly among the young. Indeed, for upwardly
mobile young urbanites, cellphones and the Internet
are the primary means of communication.

"If people can mobilize in cyberspace in such a short
time on this subject," said Wenran Jiang, a scholar
with a specialty in China-Japan relations, "what
prevents them from being mobilized on another topic,
any topic, in the near future?"

JOURNALISM (May 1 2005, Volume 6, No. 2)

Un novo e moi (moitísimo) interesante número de journalism

Crafting cultural resonance. Imaginative power in everyday journalism
James S. Ettema
Northwestern University, j-ettema@northwestern.edu

To offer mythic appeal or ritual value, news must be framed not only to make certain facts and interpretations salient but also to resonate with what writers and readers take to be real and important matters of life. Paralleling salience as an effect of selectivity in fact-gathering and emphasis in news-writing, this study argues that resonance is an effect of those same practices when accomplished with eloquence. Continuing coverage of a particular news event provides the opportunity to study the recurring narrative structures and rhetorical strategies that just seemed to work in telling the story. That story, a poignant death and its aftermath, illustrates three resources for crafting resonance - all of which point to an ultimate source of resonance in the complexities of human desire.
Key Words: frame • gaze • irony • myth • narrative • news • reflexivity • resonance • ritual • social action
[Reprint (PDF) Version of Ettema]


‘Blogs of war’. Weblogs as news
Melissa Wall
California State University-Northridge, melissawall@earthlink.net

This article examines current events weblogs or blogs that were particularly active during the second US war with Iraq, in the spring of 2003. Analysis suggests that these blogs are a new genre of journalism that emphasizes personalization, audience participation in content creation and story forms that are fragmented and interdependent with other websites. These characteristics suggest a shift away from traditional journalism’s modern approach toward a new form of journalism infused with postmodern sensibilities.
Key Words: blog • Iraq war • online journalism • postmodern journalism • weblog
[Reprint (PDF) Version of Wall]


The political j-blogger. Normalizing’ a new media form to fit old norms and practices
Jane B. Singer
University of Iowa, jane-singer@uiowa.edu

This study explores how the increasingly popular blog format, as adopted by journalists affiliated with mainstream media outlets, affects long-standing journalistic norms and practice. It focuses on non-partisanship, transparency and the gatekeeping role, using a content analysis of 20 weblogs dealing with politics or civic affairs. Although expressions of opinion are common, most journalists are seeking to remain gatekeepers even in this highly interactive and participatory format. Political j-bloggers use links extensively - but mostly to other mainstream media sites. At least in their early use, journalists are ‘normalizing’ the blog as a component, and in some ways an enhancement, of traditional journalistic norms and practices.
Key Words: blogs • gatekeepers • internet • journalists • objectivity • politics • transparency • web
[Reprint (PDF) Version of Singer]


Identity, contingency and rigidity. The (counter-)hegemonic constructions of the identity of the media professional
Nico Carpentier
Catholic University Brussels (KUB) and Free University Brussels (VUB), Nico.Carpentier@kubrussel.ac.be

This article uses key notions of the discourse theory of Laclau and Mouffe to analyze the identity of the media professional. Within their post-structural framework, this identity is seen as over-determined, contingent and constructed but at the same time subjected to a hegemonic articulation, based on four nodal points: objectivity, autonomy, management of resources and employee-employer relations. Combined with a theoretical discussion on the (counter-)hegemonic articulations, this allows for the field of discursivity that surrounds the identity of the media professional to be (re)constructed, resulting in four dimensions that offer potential points of identification. This field of discursivity is then used and put to the test as a series of sensitizing concepts for the analysis of the seven phone-in broadcasts the program Ter Zake (on VRT - the North Belgian public broadcasting company) has organized, illustrating both the contingency of the identity of the media professional and the rigidity of the hegemonic articulation.
Key Words: audience discussion program • current affairs program • discourse theory • hegemony • identity • media professional • nodal points • objectivity • phone-in
[Reprint (PDF) Version of Carpentier]


News about the EU Constitution. Journalistic challenges and media portrayal of the European Union Constitution
Martin Gleissner
University of Amsterdam
Claes H. de Vreese

This multi-method study investigates how news media in Britain, Germany, and the Netherlands covered the Convention’s preparation of the European Union Constitution. The study draws on interviews with Brussels correspondents and a content analysis of television news and national newspapers. Results show that the Constitution entered and vanished from the media agenda, the tone of the coverage was predominantly negative, and the issue was reported from a European angle. Explanations of these results come from journalists’ relations with EU institutions, their home news organizations, and their perception of the audience.
Key Words: Brussels correspondent • Constitution • EU Convention • EU news • media analysis • referendum • television news



Books Review:

Ingrid Volkmer
Book Review: Global News Production Journalism 2005 6: 243-245. [PDF]

Brian McNair
Book Review: Media and Power in Post-Soviet Russia Journalism 2005 6: 245-246. [PDF]

Vivian B. Martin
Book Review: Qualitative Research in Journalism: Taking It to the Streets Journalism 2005 6: 247-248. [PDF]

Dominic Wring
Book Review: From Bevan to Blair: Fifty Years’ Reporting from the Political Front Line Journalism 2005 6: 249-250. [PDF]

Philip Castle
Book Review: The Man Who Died Twice. The Life and Adventures of Morrison of Peking Journalism 2005 6: 250-252. [PDF]

26.4.05

Revista LATINA de Comunicación Social (xan-xuñ 05, nº59)

15 - La imagen de la mercadotecnia política en América Latina / Nuevos conceptos, bajo los mismos principios
Dr. Andrés Valdez Zepeda * © Mtra. Delia A. Huerta Franco ** © Universidad de Guadalajara (México) azepeda@cucea.udg.mx

14 - La renovación frustrada / El proceso del movimiento obrero en el modelo industrialista argentino
Lic. Julián Fontana © Maestrando de Ciencias Políticas - Facultad de Ciencias Jurídicas de la Universidad Nacional de La Plata - Director general de Asuntos Estudiantiles y Graduados - Universidad Nacional de Quilmes, República Argentinangonzalez@unq.edu.ar

13 - Las guerras que nunca vimos / El papel de la televisión en los conflictos bélicos
Dra. Tatiana Millán Paredes © Profesora titular interina de Comunicación Audiovisual - Universidad de Extremadura tamillan@unex.es

12 - La gestión del color en los diarios españoles de difusión nacionalHablan los directores de arte de “El País”, “El Mundo”, “Abc”, “La Vanguardia” y “El Periódico de Catalunya”
Dr. Jesús del Olmo Barbero © Universidad Carlos III de Madridjolmo@hum.uc3m.es

11 - Imaginarios y migración / Poblanos en Nueva York
Dr. José Antonio Meyer Rodríguez © Doctor en Ciencias de la Información por la Universidad de La Laguna (España) / Profesor – investigador de la Universidad Popular Autónoma del Estado de Puebla (México)

10 - Los catalizadores del cambio en la comunicación de las empresas en el s. XX Dra. María Luisa Sánchez Calero © Doctora en Ciencias de la Información por la UCM (España) - Profesora del Departamento de Periodismo y Comunicación Audiovisual de la Universidad Carlos III de Madrid (España)lsanchez@hum.uc3m.es

09 - Cruzando fronteras, un caso de talento desde la escasez: una experiencia comunicacional con un niño ‘gifted’ (superdotado y talentoso)M.Sc. María Ester Morales Ramírez © M.Sc. Natalia Salas Guzmán © Universidad Nacional - Costa Rica
mmorales@
una.ac.crnataliacrho@yahoo.com

08 - La pequeña empresa industrial ante los nuevos esquemas sociales: un acercamiento a su actividad comunicacional interna
Dra. Claudia Mellado Ruiz © Doctora en Comunicación por la Universidad Pontificia de Salamanca, España / Profesora del Departamento de Comunicación Social de la Universidad de Concepción, Chile

07 - La expansión comercial de los satélites de comunicaciónFrancisco Sacristán Romero © Universidad Complutense de Madridfransacris@ozu.es

06 - La infografía como recurso didáctico
Lic. Mariana Andrea Minervini © Lic. en Comunicación Social. Universidad Nacional de Córdoba, República Argentina - Becaria de la Agencia Córdoba Cienciamarianaminervini@hotmail.com

05 - Notas sobre “Los diarios de motocicleta” o las travesías de un Che globalizado
Dr. Luis Duno-Gottberg © Florida Atlantic University, Boca Ratón, Florida.
dunogottberg@yahoo.com

04 - Elementos para entender la relación jueces – periodistas
Lic. Martín López Lastra © Universidad Nacional de La Plata – Buenos Aires – República Argentina
martinlop@Argentina.com

03 - La incorporación de tecnologías informáticas en la enseñanza: un estudio de caso
Dra. Susana Morales © Profesora de la Escuela de Ciencias de la Información de la Universidad Nacional de Córdoba (República Argentina)

02 - Breve reflexión de la sociedad tecnologizada actual / Tecnología digital, individuo, globalización e Internet
Lic. Jon Murelaga Ibarra © Profesor de Tecnología de los Medios Audiovisuales en la Facultad de Ciencias Sociales y de la Comunicación de la Universidad del País Vasco - Eukal Herriko Unibertsitatea (UPV-EHU) - Investigador pre-doctoral. Universidad del País Vasco, Bilbao.
cypmuibj@lg.ehu.es

01 - Incidencia de los golpes de estado de los 60 en la prensa de Córdoba – República Argentina
Dra. Renée Isabel Mengo © Profesora de la Universidad Nacional de Córdoba - República Argentina
hr-01@uolsinectis.com.ar

RESEÑAS:
* "La hermenéutica de las imágenes. Iconos, figuraciones, sueños", de Diego Lizarazo Arias
* "Que la información no te quite votos", de Rosa María Artal
* "Telebasura y periodismo: se deslizan las fronteras", de Carlos Elías

25.4.05

Canadian Journal of Communication (V.30, N.2, 2005)

ARTICLES

Toronto's Cultural Renaissance
Abstract
Barbara L. Jenkins


RESEARCH IN BRIEF

Licence and Poetic Licence: A Critical Examination of the Complicated Relationship Between the CRTC and Specialty Channels
Abstract
James J Killingsworth

This News May Come as a Shock: Media, Politics and Electricity Reform in Ontario, 1995-2002
Abstract
Joshua L. Greenberg

Community engagement, performance measurement and sustainability: Experiences from Canadian community based networks
Abstract
Ricardo Ramirez, Aitkin Helen, Kora Galin and Richardson Donald

The Canadian News Directors Study: Demographics and Political Leanings of Television Decision Makers
Abstract
Marsha Barber

The Political Economy of Canada's Video and Computer Game Industry
Abstract
Nick Dyer-Witheford and Zena Sharman


REVIEWS

The Girl from God's Country: Nell Shipman and the Silent Cinema
Abstract
Cherine Badwi

The Electric Meme: A New Theory of How We Think by Robert Aunger
Abstract
Ron Strand

The News Interview: Journalists and Public Figures on the Air by Steven Clayman & John Heritage
Abstract
Stephen Connor

Cultural Economy edited by Paul du Gay & Michael Pryke
Abstract
Martin Lussier

Launching into Cyberspace: Internet Development and Politics in Five World Regions by Marcus Franda
Abstract
Tokunbo Ojo

Media Violence and Its Effects on Aggression: Assessing the Scientific Evidence by Johnathan L. Freedman
Abstract
Jacques de Guise

Book Review for Wired to the World, Chained to the Home
Abstract
Susan E. Bryant

Book Review -- Sex and money: Feminism and political economy in the media
Abstract
Brandi L. Bell

Media and Power by James Curran
Abstract
Robert Hackett

Researching Children's Popular Culture: The Cultural Spaces of Childhood by Claudia Mitchell & Jaqueline Reid-Walsh
Abstract
Nikki Porter

Work: Aging and New Technology on the Job in America
Abstract
Ariane de Hoog

Walking the Union Walk: Stories from CEP's First 10 Years by Jamie Swift
Abstract
Catherine McKercher

The Digital Sublime: Myth, Power, and Cyberspace by Vincent Mosco
Abstract
Yuezhi Zhao

21.4.05

A HEXEMONÍA, UN CONCEPTO MARXISTA QUE SOBREVIVE

Numerosos teóricos marxistas, dende Gramsci e Althusser até Marcuse, Benjamin ou Adorno, teñen desenvolvido as formulacións aportadas por Carlos Marx sobre as formas en que o Estado emprega non só un aparello represivo para a reprodución das condicións sociais de produción, senón unha rede de aparellos ideolóxicos, entre os que ocupan un papel fundamental os medios de comunicación. O propio Marx, na Carta a Kugelmann (Cartas sobre o Capital), di que "mesmo un neno sabe que se unha formación social non reproduce as condicións sociais ao mesmo tempo que produce, non pode durar nin un ano". As relacións sociais de produción aseguraríanse así mediante a superestrutura xurídico-política e ideolóxica.
Gramsci defendeu que non existe un paso automático dende o dominio económico ao dominio político, senón que o poder víase obrigado a un proceso de construción e mantemento activo de consenso, a través dos mecanismos da hexemonía. Gramsci definía a hexemonía como a capacidade que un grupo social ten de exercer a dirección intelectual e moral dunha sociedade; é dicir, a súa capacidade de construír en torno ao seu proxecto un novo sistema de alianzas sociais, un novo bloque histórico. Moitos dos achados sobre a teoría de control social por parte das elites a través dos medios de comunicación encaixan na teoría da hexemonía. Deste xeito, o poder das clases hexemónicas é decote reforzado por unha serie de factores, coma a ignorancia da realidade social por parte do público, o énfase na lexitimidade do Estado e das institucións estabelecidas, o descrédito do cuestionamento da orde social e o encarreiramento do descontento e máis da frustración cara ao cabeza de turco (os desviados, os non integrados).
Para Gitlin (1980: 253), non se pode trazar unha liña clara entre os mecanismo de hexemonía e os de coerción: “the hold of hegemony rests on elements of coercion, just as the force of coercion over the dominated both presupposes and reinforces elements of hegemony”. Do mesmo xeito, para Stuart Hall “hegemony is in operation when the dominant class fractions not only but direct, lead: when they not only prossess the power to coerce but actively organize so as to command and win the consent of the subordinated classes to their continuing sway. Hegemony, thus, depends on a combination of force and consent”. Porén, Gramsci argumentaba que no estado liberal-capitalista, o consenso sempre é apoiado pola arma da coerción.
As teorías de Gramsci encaixan á perfección coas conclusións ás que anos despois chegarían moitos pensadores vencellados aos interaccionismo simbólico. Esta escola teórica pretende explicar a construción de significados, e en consecuencia, a forma en que as persoas, influenciadas polos medios de comunicación, se ven a si propias, ven os outros e ven a realidade. Segundo Montero “Los medios actuarían, en este marco, como agentes capaces de reducir la ambigüedad, las amenazas potenciales y de ofrecer nuevas definiciones de la realidad en situaciones de rápido cambio social” (Montero, 1993: 107). Para Gramsci, aqueles que dominan as institucións aseguran o seu poder en gran medida, directa e indirectamente, gravando as súas definicións da realidade sobre aqueles a quen dominan, enchendo o mundo coa súa ideoloxía ou limitando, cando menos, as posibilidades de elección dentro do socialmente aceptábel. A ideoloxía hexemónica penetra en todo aquilo que a xente fai ou pensa que é natural, mesturando e modificando o que a xente considera o senso común. Do mesmo xeito Gramsci asumiu que o proceso de creación dunha conciencia alternativa requiría unha loita para forxar “a new common sense and with it a new culture and a new philosophy which will be rooted in the popular consciousness with the same solidity and imperative quality as traditional beliefs” (Gramsci, 1971: 424). Polo tanto, os medios son utilizados por certos grupos como instrumentos para acadar e manter a hexemonía na sociedade.
Resulta curioso que, morto e soterrado o marxismo, desacreditados os seus principios e a súa praxe, certos plantexamentos do seu corpus teórico sigan sendo válidos e mesmo se fagan cada día máis claros. Hai quen comeza a dicir que, dado que a ideoloxía marxista se concentrou no estudo do capitalismo, toda vez que o capitalismo ten permanecido como a única forma posíbel de organización da economía e da sociedade, as diagnoses marxistas deben ser revisitadas, como unha boa guía para entender o mundo, mesmo o do século XXI. Como se Marx tivese acertado coa diagnose, pero errado calamitosamente co remedio e a predición da evolución da enfermidade. De todos os xeitos, Gramsci sempre foi un marxista distinto, un marxista atípico que soubo anticipar a chegada de moitos fenómenos que teñen marcado o século XX e van marcar aínda boa parte do século que comeza.

Antonio Gramsci

Husserl e Schutz, ou os novos anticristos

O Cardeal Ratzinger, hoxe Papa Bieito XVI, pronunciou horas antes do comezo do Conclave un discurso que pretendía ser toda unha declaración de intencións, ideolóxica e programática, do seu pontificado, ou do pontificado do papa que finalmente fose elixido. Bieito XVI alertou contra o liberalismo, contra o individualismo, contra o ateísmo, contra o marxismo, contra o agnosticismo e contra o misticismo. É dicir, contra o mundo moderno. Pero tamén contra o relativismo. Ratzinger afirmou que o relativismo, elevado á categoría de concepto definidor da filosofía do século XX e XXI, deriva no trunfo da subxectividade, na primacía do individuo no proceso de construción da sociedade. Acaso cre que a sociedade, que a realidade, son obxectivas? Salvador Espriú, inimigo de toda opinión absoluta, de todo dogma (realidades que lle son tan caras á xerarquía católica), acuñou unha frase moi fermosa que define o seu pensamento: “a realidade é un espello fragmentado e todos posuímos un anaco”. Pola contra, Bieito XVI nega esta intersubxectividade, asumida polo existencialismo, o funcionalismo, o estruturalismo, e tamén o interaccionismo simbólico e a fenomenoloxía husserliá e pon a todas estas correntes filosóficas no punto de mira do seu fundamentalismo.
Dende o punto de vista da Teoría da Comunicación cobran un interese moi especial os estudos do interaccionismo simbólico e a Fenomenoloxía. O obxectivo da Fenomenoloxía, tal e como foi proposto por Husserl, é estudar os fenómenos tal como son experimentados na consciencia a través de actos cognitivos e perceptivos, tentando deste modo percibir como é que as persoas constrúen o significado. Na Fenomenoloxía de Husserl, a chave desta actitude consiste en que os presupostos do mundo en que vive sexan colocados entre parénteses para ascender á subxectividade pura; unha vez realizada esta operación, accédese ás estruturas constitutivas de sentido, nas cales se funda o noso coñecemento do mundo. Así, a Fenomenoloxía pode ser entendida como unha tentativa radical de ir máis aló das máis simples presuposicións básicas, presentándose como unha especie de filosofía primeira que cuestiona a propia idea de coñecemento, dirixíndose ás propias cousas, aos fenómenos e ás formas como elas nos aparecen, para dotalas de significado, nun proceso de dúbida e construción. O problema do significado (da asignación de significado) é a panca que na teorización de Husserl e Schutz permite falar da construción da realidade. Porén, o punto de chegada de Husserl é o punto de partida de Schutz: mentres que o primeiro fica en digresións conceptuais e metafísicas (no senso máis literal), Schutz pretende sobre todo centrarse na análise do plano mundano, en especial na comunicación, a intersubxectividade e a sociabilidade.

Edmund Husserl

A obra de Alfred Schutz supón, polo tanto, o elo que conecta o pensamento subxectivista coa teoría da comunicación. Da tradición weberiana, Schutz transporta consigo a idea da acción subxectivamente significativa; de Husserl retén a intencionalidade e os procesos de constitución de significado, os cales abren o camiño para a relación entre a comunicación e a construción da realidade (relación na que desempeñan papeis relevantes as reflexións sobre o tempo de Bergson, a teoría da simbolización de Voegelin e a noción de comunidade de Scheler). En 1945 Schutz publica o ensaio On Multiple Realities, onde seguindo os puntos de vista husselriáns acerca de como a conciencia pode modificar os seus modos de relación coa realidade e reformulando os subuniversos de realidade de James, o autor austríaco desenvolve a noción de “provincias de significado finitas”. A realidade intersubxectiva que nos propón Schutz nesta obra é anterior ao propio individuo, ao ser experienciada e interpretada por outros, os nosos predecesores, que lles ofrecen á nosa experiencia e interpretación subxectivas un mundo organizado en función dunhas estruturas culturais previas. O mundo proposto por Schutz é o mundo dos significados intersubxectivamente compartidos, en base dos cales se funda, a través da comunicación, a súa obxectividade. A intersubxectividade é, polo tanto, a xénese do significado común dos actos sociais. Para Schutz, os medios de comunicación constitúen un medium capaz de transformar a experiencia subxectiva en realidade obxectivada, necesariamente distinta: “language and communication play an essential rôle on the crafting of social reality”, un concepto que foi desenvolvido por Luckmann e Berger, quen afirmaron que os medios inflúen decisivamente nos procesos polos cales calquera corpo de coñecementos chega a ser estabelecido como realidade.
Posteriormente, a influencia da obra de Schutz, Luckmann ou Berger xerou novas liñas de investigación levadas adiante por novos teóricos da talla de Alain Cicourel, Adoni e Mane, Enric Saperas, Gaye Tuchman, Giorgio Grossio, Daniel Cefai ou Miquel Alsina, que salientaron a importancia do construtivismo sociofonomenolóxico no ámbito de estudo dos medios de comunicación de masas. Hoxe tense por estabelecido que o coñecemento público, partillado polos actores sociais se identifica en gran medida co espazo mediático, coa selección dos contidos ofrecida á tematización pública. A nosa realidade, a que manexamos na nosa relación co mundo e con nós mesmos é produto da nosa subxectividade, de múltiples subxectividades, da intersubxectividade construída a través de mediums sociais, principalmente os medios de comunicación de masas. ¿Pretende Bieito XVI regresar ás concepcións medievais teocráticas, que lle negaban ao ser humano a súa primacía, a súa autonomía, a súa categoría de suxeito? Salvador Espriú diría que Ratzinger afirma ter todos os anacos do espello.

Alfred Schutz

19.4.05

AHORA, MOITO OLLO

Para os que durante moito tempo disfrutamos escoitando, algunha mañá que outra, a Giménez Losantos dicir barbaridades (unha atracción morbosa como calquera outra, p. ex. as snuff movies), pensando que este tipo de discurso non supuña perigo ningún, os acontecementos das últimas semanas deberían facer que nos puxesemos alerta. As agresións a Carrillo, Juliá, Mª Antonia Iglesias, o crecente ambiente xenófobo e o cada vez maior revisionismo histórico baseado na reivindicación nostálxica da ditadura non son unha anécdota, son unha tendencia, unha marea de fondo que crece día a día. O PP áchase situado nun espazo político que noutros países linda coa extrema dereita do FN francés, o CDS-PP portugués ou as AN e LN en Italia. Por suposto que non todo o PP é así, pero unha minoría extremista, alimentada por unha serie de medios de comunicación (La Razón, Cope, ABC, Popular TV) está escorando á dereita española a lugares que había décadas (tempos da CD de Fraga, Areilza e Silva) non pisaba. Unha marea que outros medios conservadores máis razonables (El Mundo, A3) están advertindo tamén, endurecendo a súa liña editorial para non verse desborados pola súa dereita. España necesita un PP forte, coherente e constitucional, do mesmo xeito que uns medios de comunicación conservadores liberais. A saída á rúa do novo gratuíto vespertino (canto tempo sen un vespertino!) AHORA é un novo paso nunha dirección errada e perigosa. 200.000 exemplares cada día, no metro, nas farmacias, nos hoteis, reproducindo e creando uns frames cuxo obxectivo non se adiviña, pero se presume. Moito ollo: España vai ben, pero cando chegue unha nova contracción da economía (e chegará máis cedo ou máis tarde) veremos con moita frecuencia episodios coma os da librería Crisol ou os de El Ejido. A ultradereita regresa AHORA.

Canadian Journal of Communication (vol. 30, nº 1, 2005)

ARTICLES

Aboriginal Cultural Capital Creation and Radio Production in Urban Ontario
Kathleen Buddle
Abstract: This paper addresses the production of local subjects through radio production, challenging the common assumption of a straightforward conceptual link between de-traditionalization and media globalization. It examines the directions several urban Aboriginal cultural producers in Canada are pursuing to confer meaning on their futures, questioning whether Native modernities are necessarily replacing traditions. Focusing on several First Nations radio shows issuing from university radio station facilities in London and Toronto, Ontario, the paper offers insights into the ways Native radio producers are culturally mediating neo-traditional (new-old) versions of Aboriginality over the airwaves. The article highlights the interdependence of Aboriginal public spheres, radio mediation, and popular sovereignty.

For a Political Economy of Indymedia Practice
Abstract
Bob Hanke

Public Safety Telecommunications in Canada: Regulatory Intervention in the Development of Wireless E9-1-1
Abstract
Gordon A Gow


RESEARCH IN BRIEF

Terrorism, Trade, and Internet Privacy
Abstract
Martin R. Dowding

Revenge in U. S. and Canadian News Magazines Post 9/11
Vicki L Deveau and Dr. Gregory T Fouts
Abstract: A content analysis of U.S. and Canadian news magazines was conducted to determine the incidence of revenge words and phrases following the September 11, 2001, terrorist attack on the Twin Towers, New York; whether revenge was associated with justifications of evil and/or photographic reinforcements; and whether these contents differed between the two countries. Issues from September 17, 2001, to January 14, 2002, of the major news magazines from the two countries were examined; 698 articles were identified as relating to September 11. The Canadian magazine Maclean’s presented significantly more revenge words and phrases than either of the two other magazines. In contrast, the solely U.S. magazine, Newsweek, presented evil justifications significantly more than the magazines containing Canadian content, Maclean’s and the Canadian edition of Time. The results were presented in the context of exposure to magazines being a source of learning of revenge motives, attitudes, and behaviours.


Direct Broadcast Satellites and the Social Shaping of Technology: Comparing South Korea and Canada
Abstract
Stephen D. McDowell and Chunil Park


REVIEWS

The Singular Objects of Architecture
Abstract
B. Gerry Coulter

Media and Identity in Contemporary Europe: Consequences of Global Convergence
Abstract
Nicola Simpson

Selling Hollywood to the World: U.S. and European Struggles for Mastery of the Global Film Industry
Abstract
Nicola Simpson

Publicity's Secret: How Technoculture Capitalizes on Democracy
Abstract
Graham Langford

New Media: Theories and Practices of Digitextuality
Abstract
Grace Chung

Blockbusters and Trade Wars: Popular Culture in a Globalized World
Abstract
Robert Armstrong

Hop on Pop: The Politics and Pleasures of Popular Culture
Abstract
Owen Chapman

Digital Play: The Interaction of Technology, Culture, and Marketing
Abstract
Andrew Mactavish

Enviropop: Studies in Environmental Rhetoric and Popular Culture
Abstract
Isabelle Pare

Cyberactivism: Online Activism in Theory and Practice
Abstract
Kenneth C. Werbin

The Hypercomplex Society
Abstract
Michael Felczak

Connected or What It Means to Live in the Network Society
Abstract
Bob Hanke

18.4.05

COMMUNICATION RESEARCH: June 2005

Está a piques de saír un novo número de COMMUNICATION RESEARCH, correspondente a xuño de 2005 (volume 32, nº 3). Estes son artigos que presenta:

Imitating Life, Imitating Television: The Effects of Family and Television Models on Children's Moral Reasoning Marina Krcmar and Edward T. Vieira, Jr. Communication Research 2005;32 267-294 http://crx.sagepub.com/cgi/content/abstract/32/3/267?etoc

Media, Interpersonal Discussion, and Electoral Choice Jaeho Cho Communication Research 2005;32 295-322 http://crx.sagepub.com/cgi/content/abstract/32/3/295?etoc

Linking Media to Prototype Activation and Subsequent Celebrity Attraction::An Application of Self-Categorization Theory Dana E. Mastro, Ron Tamborini, and Craig R. Hullett Communication Research 2005;32 323-348 http://crx.sagepub.com/cgi/content/abstract/32/3/323?etoc

Relational Uncertainty and Relational Information Processing: Questions without Answers? Leanne K. Knobloch and Denise Haunani Solomon Communication Research 2005;32 349-388 http://crx.sagepub.com/cgi/content/abstract/32/3/349?etoc

How Behaviors are Influenced by Perceived Norms: A Test of the Theory of Normative Social Behavior Rajiv N. Rimal and Kevin Real Communication Research 2005;32 389-414 http://crx.sagepub.com/cgi/content/abstract/32/3/389?etoc

AS ELECCIÓNS, ENREDADAS

As eleccións galegas xóganse na rede. Día a día xorden páxinas e blogs de temática política e electoral. As máis destacadas, seguramente, o portal www.eleccionesgallegas.com, que non disimula demasiado a súa filia polo PSOE e o blog galiciadecide.blogspot.com.
Mentres o PP continúa sen renovar o seu site, o BNG mantén a súa esmerada pero fría páxina www.bng-galiza.org, e o PSOE, que tivo inactiva a súa web durante semanas, vén de estrear a páxina www.presidentetourino.com, ou PT (estarán ensaiando un slogan do tipo "ti vota o que che pete, pero vota PT"). O Bloque aínda non ten site específico para as eleccións de ¿outubro? (os bos resultados que as súas enquisas internas lles outorgan aos populares estanos tentando a adiantalas a xuño), pero podes enviarlle un correo a Quin, dentro da campaña "Fala con Quin": quin2005@bng-galiza.org

Qué ben lle senta o EGM a todos

Certamente tiña razón Balzac cando afirmou que "o xornal é unha tenda na que se lle venden ao público as palabras da mesma cor que as quere" (Honoré de Balzac). É dicir, que tanto ler prensa, como escribir en prensa, como negarse a ler ou a escribir prensa é un puro acto de onanismo. Isto é o que publicaron LVG e ECG sobre os seus resultados no primeiro trimestre do ano. Fágase notar como para La Voz, o Faro de Vigo "cae", pero o seu xornal se "contrae".

La Voz amplía su liderazgo en Galicia y continúa sexto de España
La primera oleada del Estudio General de Medios del presente año otorga a La Voz de Galicia 652.000 lectores. Con ese resultado se mantiene en el sexto puesto del ránking de los diarios españoles de información general y conserva su liderazgo en Galicia. Al margen de los periódicos deportivos, en el mercado gallego se editan en la actualidad trece cabeceras y La Voz capta casi la mitad de la audiencia total (46,4%). El primer EGM del 2005 muestra un estancamiento en el seguimiento de la prensa diaria. En ese contexto, la audiencia de La Voz de Galicia se contrae un 3,7%. Faro de Vigo se cae hasta un 4,7%. La Voz aumenta en 11.000 lectores su ventaja sobre su inmediato seguidor, que aparece con 365.000 lectores menos que el líder de la prensa gallega. En el ámbito estatal, encabeza la relación El País , seguido por El Mundo y El Periódico de Cataluña , que pasa a ocupar la tercera plaza en lugar de Abc , que baja al cuarto puesto tras perder 5,6 puntos. La prensa deportiva sigue en declive y experimenta una caída del 0,3% en toda España y del 1,7% en Galicia. El diario Marca pierde un 2,5%. Por provincias En Galicia, por provincias, la principal novedad es que La Voz crece un 1,6% en Ourense y La Región desciende un 11,7%. Las dos cabeceras están próximas a un empate técnico, pues el periódico provincial cuenta el 26,7% de la audiencia ourensana y La Voz con el 25,1%. En la provincia de A Coruña, y a mucha distancia de LaVoz, se sitúa El Correo Gallego , con el 9,1%. Le sigue Diario de Ferrol , con el 5,6% y después aparecen La Opinión , con el 4,7% de la audiencia, y El Ideal Gallego (3,1%). En la ciudad de A Coruña, La Voz sube un 0,8%. En la provincia de Lugo optan por La Voz el 40,6% de los lectores de prensa gallega y en Pontevedra, el 24,1%, lo que supone 113.000 personas. Un hecho destacado, según el Estudio General de Medios, en el hábito de lectura de la audiencia gallega es que un anuncio o una informacion publicados en La Voz llegan también a la gran mayoría de los lectores de El Correo, La Región, Faro , Diario de Ferrol , La Opinión y El País .


EL CORREO aumenta un 42,6% su difusión y supera los 107.000 lectores
EL CORREO GALLEGO aumentó un 42,6 por ciento su número de lectores convirtiéndose en el periódico de Galicia que más creció en los últimos doce meses, es decir, de marzo de 2004 a marzo de 2005, según los datos de la primera oleada del Estudio General de Medios (EGM) de este año dados a conocer públicamente el pasado jueves. EL CORREO, además, supera ampliamente la barrera de los 100.000 lectores en toda Galicia y consolida un crecimiento sostenido y espectacular que le llevó de los 75.000 lectores con que contaba en marzo de 2004 hasta los 107.000 actuales.Esta subida confirma a nuestro periódico como líder de crecimiento en Galicia, mejorando la aceptación entre los lectores en contraste con sus grandes competidores, La Voz de Galicia y Faro de Vigo. El diario coruñés sufrió, siempre según los datos facilitados por EGM, un descenso del 9,45% mientras que el vigués mantuvo invariable el número de lectores en ambas oleadas. El Progreso de Lugo redujo su influencia apenas un dos por ciento mientras que La Región de Ourense perdió un 28,5% de sus lectores.Esta primera ola del EGM, realizada en los meses de febrero y marzo, certifica que EL CORREO GALLEGO cuenta con un total de 107.000 lectores distribuidos en las cuatro provincias, frente a los 92.000 que le adjudicaba en el mes de noviembre pasado, los 82.000 de mayo o los citados 75.000 que le había asignado hace justamente un año, lo que supone un incremento de audiencia sostenido que se fija, de marzo a marzo, en el 42,6 por ciento, el más elevado de la prensa gallega. EL CORREO se consolida como diario de referencia en nuestra comunidad siendo el segundo con mayor número de lectores en la provincia de A Coruña, tras La Voz, y logrando ser también, porcentualmente, el segundo en la de Ourense, por primera vez en su historia. Los datos del EGM ratifican la buena salud del buque insignia del Grupo Correo Gallego convertido en uno de los periódicos que más creció en España.

14.4.05

NOVIDADES NA PRENSA DO PAÍS

Parece que algo se move na prensa galega e a incerteza polos resultados das eleccións de outubro incomodan aos directores dos xornais. ¿Cal é sol que máis quenta? ¿Onde está o poder futuro: no PP ou no BNGPSOE? O GaliciaConfidencial publica hoxe que FARO DE VIGO e ELPROGRESO estarían iniciando un proceso de achegamento aos socialistas, por se acaso, xa se sabe...

O Faro de Vigo estase acercando ó PSOE. Tras unha conversa mantida polo Secretario de Organización deste partido, José Blanco, cos directivos do xornal, o rotativo máis importante de Pontevedra decidiu dar unha viraxe na súa política informativa. Unha boa mostra disto o podemos ver nunha entrevista publicada o pasado domingo. Outro xornal que tamén se foi acercando ao PSOE nos últimos meses foi El Progreso de Lugo, de onde é natural, precisamente, Pepe Blanco. Sen embargo, a espiña dos socialistas galegos segue sendo La Voz de Galicia, do que din que é a "voz" da Xunta e de Núñez Feijoo

Hoxe, ademais, fixéronse públicos os últimos datos do EGM, que ofrecen, a nivel nacional un forte descenso de La Voz de Galicia (44 mil lectores menos) e Faro de Vigo (17 mil menos) con respecto á derradeira oleada do pasado ano. Pola contra, sube El Correo Gallego e mantense El Progreso. Con todo, LVG segue dominando amplamente o mercado galego:

LVG: 652
FV: 287
ECG: 107
EPR: 102

A nivel estatal suben El País (+36), El Mundo (+63), El Periódico (+7) e El Correo (+19). Baixan ABC (-51), La Vanguardia (-34) e La Razón (-20). A nota máis destacada é que o xornal do grupo Zeta recupera a terceira posición dos medios xeralistas, en prexuízo do ABC:

EP: 2191
EM: 1387
EPC: 893
ABC: 852
LVA: 766
EC: 563
LRA: 438

A todo isto, Santiago Rey segue buscando herdeiro e non se sabe se serán un grupo amplo de pequenos accionistas, algún conglomerado de empresarios coruñeses, os propios traballadores (vivir para ver, LVG recorrendo a fórmulas tipo LEMONDE ou, nunha versión máis enxebre DIARIODEPONTEVEDRA), EL PAÍS ou VOCENTO. O que si está moi claro é que non serán os seus fillos. Santiago Rey falou de liberdade de prensa no FORO NUEVA ECONOMÍA, onde volveu queixarse das axudas públicas aos medios. Seguramente, neste tema, faría mellor en estar calado. Así o conta o CONFIDENCIALGALICIA:

Onte o editor de La Voz de Galicia conseguiu xuntar nunha mesma mesa a Rajoy, Blanco, Vázquez, a ministra Elena Espinosa ou o secretario de Estado José Luis Méndez. Todo para escoitar o seu discurso sobre a "liberdade de prensa" nunha conferencia que abriu o Foro da Nova Economía. Volveu cargar contra o Goberno central e contra os medios que se "venden" por subvencións e axudas. Contra estas actitudes, puxo como exemplo a "independencia" do seu xornal. Falou de case todo menos das condicións laborais e os dereitos dos profesionais da información a exercer un traballo digno e sen presións mediáticas. Consultade a súa intervención aquí. Cóntannos que tras a súa conferencia mantivo unha animada conversa con Rajoy e Blanco, con Vázquez de espectador. Rajoy e Blanco tamén intercambiaron impresións sobre a actualidade política durante a velada.

E así falaba José Luis Gómez sobre as denuncias de Santiago Rey en outubro do pasado ano:

"Muchas cabeceras (de prensa) nacen y sobreviven ajenas a las leyes del mercado, sin lectores suficientes para hacerlas rentables, pero descaradamente apoyadas con desproporcionados fondos públicos que parecen sustraerse a los controles democráticos habituales". La denuncia no es de la oposición gallega, ni del BNG ni del PSOE, sino de Santiago Rey Fernández-Latorre, presidente y editor de La Voz de Galicia, en un artículo que publica su propio diario. Pocos días antes, su director, Bieito Rubido, vino a coincidir en una mesa redonda con su colega de La Opinión, Francisco Orsini, en que el control político sobre los medios de comunicación se ejerce, sobre todo, a través de las ayudas económicas de las administraciones, "sin las que muy pocos subsistirían", como acertadamente precisó Orsini. Incluso coincidió con ellos el subdirector del Grupo Correo, Javier Cea, cuyas cabeceras son las más subvencionadas en términos relativos, ya que en cifras absolutas el liderazgo lo ocupa La Voz de Galicia.

Son buenas noticias para la prensa de Galicia, que parece despreciar, al fin, prácticas tan poco democráticas, y también para el conselleiro de Economía, José Antonio Orza, que de este modo podrá contar en el futuro con los miles de millones de pesetas que de momento van a parar a los periódicos, en ausencia de "los controles democráticos habituales", como bien subraya Santiago Rey, en un anticipo de lo que podría ser una interpelación parlamentaria de la Oposición e incluso una investigación de la fiscalía, ya que se supone que cosas así no deben suceder en una democracia basada en el Estado de derecho. Santiago Rey, en un alarde de regeneración democrática, se suma de algún modo al conselleiro de Pesca, López Veiga, quien denunció que en Galicia hay políticos que se enriquecen desde la Administración. En definitiva, que todo parece indicar que el final de esta legislatura aportará transparencia a irregularidades como las que afloran personas tan serias como Santiago Rey o López Veiga.

¿Qué sucede en realidad en la prensa? Aparte de todo lo que denuncia el editor de La Voz de Galicia, que no es poco, los diarios gallegos reciben fondos económicos de organismos autónomos, empresas públicas y ciertas compañías privadas que mantienen contratos con la Administración. Esas ayudas se plasman en convenios informativos y editoriales de diverso tipo, patrocinios de las promociones --es decir, los regalos que reparten los diarios--, compras de ejemplares al por mayor --técnicamente, ventas en bloque-- y otros mecanismos, además de inserciones de publicidad institucional, ayudas por el uso del idioma gallego e incentivos a la inversión en equipamientos de las empresas editoras. Y no acaba ahí la cosa, ya que a ese entramado se suman las concesiones de licencias de radio y televisión que hace la Xunta y la adjudicación de programas de la TVG a productoras propiedad de los periódicos.

Está claro que se impone arreglar todo esto y, como pide Santiago Rey, introducir al menos "los controles democráticos habituales", ya que de lo contrario, otros sectores de la economía gallega --en definitiva, otros empresarios-- van a sentirse cada vez más agraviados ante los privilegios de la prensa. Si la Xunta actúa con responsabilidad, debería informar de las ayudas a los medios; incluso de las que presta, por ejemplo, Aguas de Galicia, empresa supuestamente creada con otros fines. Sería muy positivo para la prensa y, cómo no, para los lectores, que de este modo también sabrían a qué dedican algunos los impuestos que ellos pagan.



E para rematar un clásico do xornalismo galego: ¿veremos proximamente un novo xornal, de ámbito nacional galego, galeguista, progresista, é dicir super-cool? O Xornal.com publicaba onte un interesante (polo infrecuente) informe sobre a situación actual da prensa do noso país. Por certo, que a reportaxe parte dun non-sucedido de Rosalía Mera, que ante unha pregunta illada e enmarcada no contexto do interese da señora Mera polo audiovisual galego: ¿seguirá investindo en cine galego? Si. ¿E pensou en facelo en prensa? Non ¿E que opina do audiovisual...?


Rosalía Mera descarta participar en el lanzamiento de un nuevo diario
La multimillonaria coruñesa Rosalía Mera, considerada como la mujer más rica de España, ha descartado participar en el lanzamiento de un nuevo diario en Galicia, según revela en una entrevista publicada por la revista Imagen&Comunicación. Este anuncio se produce cinco meses después de que el empresario Jacinto Rey, presidente de Grupo San José, suspendiera el lanzamiento de Xornal de Galicia, proyecto que ya estaba en marcha. Rosalía Mera ocupa el puesto 321 de la lista de millonarios de Forbes en todo el mundo, con un patrimonio personal de 1.494 millones de euros.

XORNAL I A Coruña.- Las posiciones de Rosalía Mera y Jacinto Rey parecen indicar que tanto el empresariado independiente de Galicia como los grandes grupos de comunicación españoles (Vocento, Prisa, Zeta, etcétera) no moverán sus fichas en Galicia, en este sector, hasta después de las elecciones autonómicas, previstas para el mes de octubre de este año.
Son varios los movimientos y expectativas abiertas, tanto en torno al lanzamiento de un nuevo diario como a la posible compra de rotativos ya asentados en el mercado. Si en algo hay coincidencia es en aguardar a la celebración de las autonómicas de octubre, máxime ante la expectativa de una alternancia. Rosalía Mera confirma, en todo caso, su interés por seguir acometiendo inversiones en el sector audiovisual y cinematográfico. Según Imagen&Comunicación, a través de Rosp Corunna, Mera ya controla el 16,3% de Continental, productora liderada por Pancho Casal, y el 26% de Milú Films. Jacinto Rey también invierte en cine, de la mano de Antón Reixa, en Filmanova Invest.

PROFESIONALES CONTACTADOS.- Los escritores Suso de Toro y Antón Baamonde, junto con periodistas como Manuel Rivas o José Luis Gómez, han mantenido diversos contactos con grupos de Madrid y Barcelona, de los que a día de hoy no se conocen resultados concretos. Mientras, siguen las conversaciones exploratorias del Grupo Zeta en La Región de Ourense, editora a su vez del vigués Atántico Diario, y desde Prisa y Vocento concentran su atención en las evoluciones de La Voz de Galicia, que de momento mantiene su independencia. Según fuentes del sector, Prisa y Vocento no decidirán su estrategia definitiva en Galicia hasta aclararse el futuro del diario líder en esta comunidad, cuya transición familiar no está asegurada por parte de su actual propietario, Santiago Rey Fernández-Latorre. El Mundo mantiene su alianza con El Correo Gallego, que le permite vender sus cabeceras conjuntamente al precio de un solo diario, lo que convierte, de hecho, a El Correo Gallego en un medio "gratuito".
La única incursión reciente de uno de los grandes grupos fue la de Zeta al tomar el 50% del diario Depor Sport, donde también participa el Real Club Deportivo de La Coruña. Otras iniciativas exteriores alumbraron la salida de los gratuitos urbanos Qué y Metro.

LA PARALIZACIÓN DE XORNAL DE GALICIA.- En noviembre de 2004, el Grupo San José decidió paralizar, por su parte, el lanzamiento en papel del diario Xornal de Galicia, cuya salida había anunciado para comienzos del año 2005. Por su lado, Xornal Galinet, SA acordó en aquel momento "mantener y desarrollar" su proyecto de Xornal.com, el primer diario electrónico de Galicia, base del lanzamiento suspendido.
La decisión de San José se produjo tras observarse "diferencias de criterio" entre este grupo empresarial y el equipo editorial que lideraba José Luis Gómez, director, con Julián Rodríguez como subdirector. Ambas partes, de común acuerdo, también decidieron seguir analizando la situación, que no descartaron retomar juntos o por separado.
En el accionariado de Xornal Galinet, SA, la editora de Xornal.com, permanecen el periodista José Luis Gómez, titular de la mayoría, y Constructora San José, propiedad del empresario pontevedrés Jacinto Rey.
En su condición de editor de Xornal.com, José Luis Gómez ha reconocido el "decisivo impulso económico" que supuso, en su día, la entrada en su accionariado de la empresa de Jacinto Rey. Ambos han reafirmado "la continuidad de la línea independiente, progresista y galleguista" que defiende este diario digital, desde su creación en 1999.

EL PROYECTO DE EDICIÓNS DE REFERENCIA.- Por otra parte, el cambio de gobierno que se produjo a nivel estatal, en marzo de 2004, así como otros que pueden avecinarse en el mapa político, incluso en el gobierno de la Xunta, contribuyeron a que el proyecto de dotar de "una referencia periodística" al "amplio sector progresista y galleguista de la población de Galicia" tome, una vez más, "impulso", según señalan fuentes de Edicións de Referencia.
Directivos del proyecto editorial presidido por Antón Baamonde y del que forman parte una extensa nómina de intelectuales y profesionales gallegos continuaron a lo largo del 2004 manteniendo reuniones que les permitan aparecer en el mercado con "un producto sólido" para el que se pretende "la colaboración de un grupo mediático".
Según fuentes de este periódico, el Grupo Zeta podría ser "parte indispensable" del plan de negocio elaborado por miembros de la propia editorial, en colaboración con profesionales de los grupos Prisa y Zeta, así como de una conocida consultora empresarial catalana.
Una fuente de Edicións de Referencia señala que los rumores sobre la existencia de otros proyectos que disputan aparentemente el mismo espacio "no desalientan" al grupo editorial, en la medida que son conscientes de que sólo ellos y el Grupo San José disponen de "propuestas serias" desde hace años.
En los inicios de ambos proyectos, Edicións de Referencia y el Grupo San José mantuvieron reuniones de trabajo donde diferencias de criterio propiciaron que sus respectivos proyectos siguieran caminos divergentes.

ESCASA PRESENCIA DE LOS GRANDES GRUPOS.- En Galicia es todavía escasa la presencia de los grandes grupos de comunicación españoles e internacionales, ya que apenas operan directamente dos: Prensa Ibérica en prensa (Faro de Vigo y La Opinión de A Coruña) y Anaya en libros, aliado a Xerais. Los demás no pasan de tener acuerdos o alianzas en radio (Prisa, Cope, Vocento) y televisión local (Prisa, Vocento) o de hacer desconexiones.
Por el contrario, destaca la fortaleza del grupo editor de La Voz de Galicia y de la RTVG, posibles causas de que otros operadores miren a Galicia con cautela. La política de ayudas de la Xunta al sector -no siempre suficientemente transparente ni proporcional- también puede disuadir a operadores externos a implantarse en Galicia.
"Nos últimos anos -asegura el experto Xosé López-, os produtos informativos impresos en papel consolidaron a súa estratexia de incrementar a presenza nos distintos ámbitos do hipersector sen grandes proxectos ‘estrela’ ou compras significativas de cabeceiras –a última foi a do Diario de Pontevedra por parte do Grupo El Progreso–, asegurar a súa implantación nos mercados de proximidade, agardar as consecuencias da fin do ciclo do modelo que se consolidou na segunda metade do século XX e situarse na mellor posición posíbel para unha reordenación que se anuncia nos últimos anos pero que non chega".

LA POSICIÓN DE LOS PARTIDOS.- El PP de Manuel Fraga ha defendido desde la Xunta una activa política de ayuda financiera a las empresas locales del sector, basada en subvenciones, créditos y convenios. Por su parte, PSdeG - PSOE y BNG aún no han definido con nitidez su política para este sector tan estratégico como influyente.
Desde Madrid, el PSOE se caracteriza por favorecer la expansión del Grupo Prisa (El País, Cadena Ser, Canal +, Localia TV, etcétera) en toda España, mientras que el PP no ha logrado articular un grupo alternativo, a pesar de instrumentar grandes esfuerzos financieros.
El BNG se declara partidario de promover políticas que aseguren el "pluralismo informativo", especialmente en la prensa escrita.

OS MEDIOS CONSTRÚEN A REALIDADE (manifesto fundacional #1)

Os medios constrúen a realidade percibida polos integrantes da sociedade. Os medios de comunicación salvan un espazo ontolóxico, ocupan o baleiro existente entre a realidade producida, obxectiva (a existencia ), e o individuo. Cumpren así un rol (un servizo público) de intermediario entre todos os acontecementos que non son percibidos por cada persoa directamente (empiricamente) e o seu coñecemento. Os medios constrúen, pois, a realidade. A realidade, de xeito obxectivo e en termos absoluto, non é máis ca unha idea pura, unha utopía. Berger e Luckmann defínena como a “calidade propia dos fenómenos que recoñecemos como independentes da nosa propia volición” (é dicir, que non podemos facelos desaparecer). Mais os individuos non perciben a realidade de xeito absoluto, só aprehenden algúns fragmentos, e a meirande parte deles a través dos medios de comunicación, que lles proporcionan toda a información sobre aquilo que non pode ser percibido de xeito directo . A realidade non é obxectiva, senón que se constrúe a partir da conxunción de múltiples subxectividades.
Para Kant, a pregunta sobre a posibilidade da obxectividade da realidade era idéntica á pregunta polas “condicións de posibilidade da validez intersubxectiva do coñecemento verdadeiro” . Deste xeito, os procesos de xustificación, mesmo nos casos máis favorables, só poden conducir a unha decisión sobre a aceptabilidade racional dos enunciados, pero non sobre a verdade dos mesmos . Para ser verdadeiro, un enunciado debe ser recoñecíbel por un público: a obxectividade do mundo está tan fortemente imbricada coa intersubxectividade do entendemento, que non podemos ir máis aló deste nexo, é dicir, non podemos escapar dos límites do noso mundo de vida intersubxectivamente compartida, uns límites que se nos abren a través da linguaxe . Así, a anticipación idealizante da totalidade trasládase do mundo obxectivo ao mundo social: os participantes fan abstracción do baleiro evidente que existe entre, por un lado, a imaxe ideal de completa inclusión social e material dunha conversa infinita e polo outro, os discursos finitos, limitados local e temporalmente, que efectivamente levamos a cabo. A este respecto, Habermas lembra que, para Kant, do mundo intelixíbel só temos unha idea, mais non un coñecemento, pero que unha vez que a idea cosmolóxica foi transformada na suposición dun mundo obxectivo común, as pretensións de validez incondicionada son substituídas pola adquisición de coñecementos empíricos . Debemos asumir que non podemos coñecer a realidade, e que o único xeito de achegarse ao seu coñecemento é a través da adquisición dun maior número e diversidade de versións, de puntos de vista. De feito, atribúese a Marx a observación de que se aparencia e realidade non diferisen, a ciencia sería innecesaria.
Berger e Luckmann afirman que a realidade constrúese socialmente, é dicir, parten da idea de que a realidade é fundamentalmente dual: ten unha existencia autónoma, inaprensíbel, e á vez existe a través dun proceso cognitivo. A realidade posúe facticidade obxectiva e, ao tempo, está construída por unha actividade, unha interiorización que expresa o seu significado subxectivo . En palabras de Berger e Luckmann, a realidade percibida por cada individuo é sentida por cada persoa como o mundo obxectivo, garantido polo testemuño dos seus ollos e oídos: “They apprehend this reality in a common-sense fashion, as a reality that does not need further verification”. Nesta interiorización da realidade polo home cobran un papel moi importante os medios de comunicación de masas, polo que diversos autores teñen estudado con profundidade o rol dos mass media no proceso de construción social da realidade .
Adoni e Mane, por exemplo, contemplan este proceso dende a dialéctica entre tres tipos distintos de realidade : a realidade social obxectiva (o mundo obxectivo que existe fóra do individuo), que é aprehendida polos seres coma algo que non necesita verificación e non dubidamos dela, permitíndonos levar a cabo os actos de existencia cotiás. Adoni e Mane indican que os seres humanos poden dubidar desta realidade, “but they usually have to suspend any such doubt in performing the routine actions of daily life that ensure both their own existence and their interaction with others” . Por outra banda, a realidade social simbólica, consistente nas distintas formas de expresión simbólica da realidade obxectiva, coma os mass media, por exemplo: “arises from socially shared meaning based on any form of symbolic expression of objective reality such as art, literature, or media contents” ; e, por ultimo, a realidade social subxectiva, que ten como inputs ás outras dúas realidades: a realidade obxectiva e á súa representación simbólica: “in which both objective and symbolic realities merge inside of individuals. This is the reality to which we respond ultimately. In other words, if what we see and hear ourselves directly or from the media seems real, it is real ”. A súa representación gráfica céntrase en tres caixas (cada unha representando un tipo distinto de realidade) interconectadas por tres frechas que funcionan en dous sentidos. Ao engador a realidade social simbólica Adoni e Mane converten o modelo sociolóxico de Berger and Luckmann nun modelo comunicativo. O novo concepto implica que os individuos poden obter unha imaxe da realidade mesmo se non tiveron ningún contacto directo coa realidade obxectiva.
Outros autores teñen empregado nomenclaturas distintas para referirse á mesma distinción entre realidades. Por exemplo, Beck diferencia entre Realität e Wirklichkeit, dúas palabras alemás que se poden traducir as dúas como realidade . Beck define realität como aquelo que supostamente existe fóra e sen necesidade da realidade cognitiva (cognitive reality), e que en si mesma non é máis que unha idea necesaria, segundo Beck, pois en ningún caso esa realidade obxevtiva pode ser percibida como tal. Mentres, a wirklichkeit sería aquilo que o cerebro constrúe a partir da realidade obxectiva. As teorías que se enmarcan dentro do chamado construtivismo social pretenden explicar todo fenómeno a partir da linguaxe e conclúen que nada existe fóra da linguaxe. Estas teorías, polo tanto negan a existencia de calquera realidade independente da percepción humana e apuntan que mesmo a realidade obxectiva é unha construción humana.
Erving Goffmann foi un dos primeiros investigadores que estudou en profundidade a importancia que cobran os medios de comuicación no proceso de construción da realidade percibida por cada individuo. Goffmann comeza o seu razonamento seguindo a William James, que en 1869 publicou na revista Mind un artigo titulado “The perception of Reality”. Nese artigo, en troques de preguntarse que é a realidade, segundo Goffmann, James daba un xiro fenomenolóxico subversivo, preguntándose: “Under what circumstances do we think things are real” . Segundo Goffman, James “made a stab at differentiating the several different ‘worlds’ that our attention and interest can make real for us” . En 1945 Alfred Schutz retomou as reflexións de James no seu traballo “On Multiple Realities”. Segundo Schutz, é irrelevante se o coñecemento do mundo aprobado como real por unha sociedade determinada é realmente un coñecemento verdadeiro , xa que nas súas accións a xente é guiada pola súa percepción, o seu coñecemento e o que eles cren que é verdade. Para Schutz, “it is the meaning of our experiences and not the ontological structure of the objects which constitutes reality” . Para Berger e Luckmann, a realidade é “a typical Durkheimian fait social” . Ao proceso a través do que a xente aprende non só a forma en que os demais ven a realidade, senón a aceptar esta visión como a súa propia percepción do mundo, Berger and Luckmann denomínano socialización (socialisation). A socialización é un proceso imprescindíbel; Schutz defendía que “we can conduct our lives with little effort or thought” porque “we have developed stocks of social knowledge to make quick sense of what goes on around us” .


Thomas Luckmann