Os consellos audiovisuais e a defensa do dereito á información (e VIII)

Conclusións:

A polémica aberta nos últimos meses en España en referencia á posíbel creación dun Consello Estatal do Audiovisual e á actividade do CAC catalán parte en moitas ocasións do descoñecemento da realidade e da confusión de conceptos. En primeiro lugar, aqueles que se opoñen á creación de organismos autónomos de regulación (que, curiosamente, son os mesmos que critican o proxecto do Estatuto Profesional do Xornalista) afirman que este tipo de institucións non teñen equivalentes noutros países, cando son moi escasos os Estados desenvolvidos (en Europa, tan só Luxemburgo) que non contan co seu respectivo consello do audiovisual. Afirman tamén que estes organismos reguladores afianzan a capacidade dos Gobernos para controlar os medios de comunicación, cando se trata precisamente do contrario: nos lugares nos que se crean estas institucións o poder executivo perde as atribucións que previamente tiña para conceder e suspender emisoras de radio e canles de televisión, que pasan a estar reguladas por un organismo autónomo, designado polo poder lexislativo. Estes críticos afirman tamén que os poderes públicos non teñen dereito a regular as canles privadas de televisión e radio, mais esquecen que estas canles operan a través de licencias concedidas polos Estados en virtude duns criterios obxectivos que doutro xeito ficarían baleiros de senso. Denuncian asemade que o Estado pretenden vixiar que os medios difundan información verdadeira, confundindo información verdadeira e veraz, termo recollido na Constitución de 1978 e que alude (segundo a xurisprudencia creada polo Tribunal Constitucional) aos procedementos metodolóxicos e deontolóxicos empregados polos xornalistas. Nesta campaña de confusión, guiada a partes iguais polo interese empresarial e pola ignorancia, dende a prensa máis conservadora de Madrid chegouse a solicitar que o CAC sancionase a Avui pola publicación dun artigo de opinión, o que reflicte o descoñecemento existente na maior parte dos artilleiros da campaña mediática iniciada contra o CAC das competencias deste organismo, que unicamente atinxen aos medios audiovisuais.

A orixe desta campaña radica en que en España, o ámbito informativo e de comunicación naceu desde a desregulamentación, o que levou a unha situación precaria en canto á protección do dereito á información dos cidadáns. Así pois, aos grupos mediáticos interésalles o mantemento desta situación, da que se benefician economicamente, e interpretan calquera decisión dos poderes públicos tendente a regular o sector audiovisual como un ataque á súa liberdade, pero non un ataque á súa liberdade de empresa (que debe ser equilibrada e contrapesada para garantir o dereito á información e outros dereitos constitucionais), senón como un ataque á liberdade de información garantida pola Constitución, e da que os medios de comunicación son administradores.Observando os abundantes exemplos existentes en toda Europa, semella cada vez máis urxente a creación dun Consello Audiovisual Estatal e dun Consello Audiovisual de Galicia, organismos previstos nos programas electorais de PSOE, BNG e PP (nas eleccións xerais do ano 2004). Sobre todo, tendo en conta que nos vindeiros meses deberán resolverse no noso país varios concursos de asignación de frecuencias dixitais de emisión, tanto de televisión coma de radio. Os que se opoñen á creación destes órganos deberían explicar por que lles parece mellor que estas licencias sexan concedidas directamente polo poder executivo. A necesidade da creación destes organismos é clara, e non debería ser ese o debate. O debate debería centrarse na mellor forma de asegurar a independencia destes consellos do audiovisual, que deberían mirar cara aos Landesmedienanstalten alemáns ou cara ao Consejo del Audiovisual de Andalucía, nos que todos os seus membros (incluído o presidente) son elixidos polo Parlamento, en Andalucía concretamente por unha maioría cualificada de 3/5 dos seus deputados.